Ik maak honderden interviews per jaar. Bijna elke dag heb ik een afspraak, soms meer dan één. Interviews met verpleegkundigen, kwaliteitsverantwoordelijken, directieleden van zorg- en welzijnsvoorzieningen, artsen, bestuursleden, bewoners van woonzorgcentra en hun familieleden, personen met een beperking, patiënten in ziekenhuizen, mensen met een psychische kwetsbaarheid, vrijwilligers, leidinggevenden, professoren, docenten, experten op allerlei domeinen, HR-experten, beleidsmakers, sociaal ondernemers, communicatie-experten en ministers.
Vaak (niet altijd) open ik het gesprek met de vraag of mijn gesprekspartner zichzelf kort even wil voorstellen. Het antwoord op deze open vraag geeft me doorgaans waardevolle informatie. Het vertelt me veel over hoe de geïnterviewde zichzelf ziet: welke klemtonen legt hij of zij, wat vindt hij of zij belangrijk om te melden, wat laat hij of zij weg?
Toch is dat niet de vraag die ik het meeste stel. Het heeft trouwens lang geduurd voor ik het zelf doorhad. Ik stelde de vraag onbewust. Keer op keer. Het is een eenvoudige vraag. Maar er bestaat geen betere. Hier komt hij: “Geef eens een voorbeeld.”
Je hebt gelijk. Het is niet eens een vraag. Het is een verzoek. (Een bevel vind ik wat te sterk uitgedrukt.) Het is een aansporing om concreter te worden. Om wat gezegd is, te illustreren met authentieke verhalen.
- Als een directeur van een zorgvoorziening me vertelt dat het nieuwe kwaliteitssysteem veel voordelen biedt voor de patiënten of bewoners, dan vraag ik haar of ze enkele concrete voorbeelden kan geven van die voordelen.
- Vertelt een bewoner mij dat hij plezier vindt in de uitstappen die het woonzorgcentrum organiseert, dan vraag ik de bewoner naar een voorbeeld van zo’n uitstap waar hij plezier aan beleefde.
- Beweert een minister dat zijn of haar beleid wel degelijk een groot verschil maakt op het terrein? Dan vraag ik enkele concrete voorbeelden.
Voorbeelden maken een interview concreet. Ze verhinderen dat een gesprek vaag en oppervlakkig blijft. Ze brengen verhalen naar de oppervlakte. Want voorbeelden vragen, is een uitnodiging om verhalen te vertellen. En storytelling is de kortste weg naar verbinding. Ook in interviews.
Meer weten over storytelling? 13 tips voor effectieve storytelling
